IJsselmeergebied: Het Blauwe Hart van Nederland

 

Het Blauwe Hart van Nederland is het grootste zoetwatergebied van Europa en wordt gewaardeerd om haar bijzondere natuurwaarde en als prachtig cultureel erfgoed met haar weidse landschap. Samenwerkende partners in Coalitie Blauwe Hart Natuurlijk zetten zich samen in voor een vitaal en gezond IJsselmeergebied voor nu en later.

Het laatste nieuws uit het Blauwe Hart

 

Het IJ-team: inspiratie aan de voorkant

Door Flos Fleischer en Jan Wilbers Eind 2022 heeft het Bestuurlijk Platform IJsselmeergebied (BPIJ) een inspiratieteam, het IJ-Team genaamd, in het leven geroepen. Dit is een multidisciplinair samengesteld team, bedoeld om de omgevingskwaliteit van concrete projecten in en langs het IJsselmeer een impuls te geven. Het team doet dit door tijdelijk (tot eind 2024) als ‘buitenboordmotor’ van projecten te fungeren en door deze op drie manieren in de samenhang van het IJsselmeergebied als geheel te plaatsen: in de ruimte – kan het project ruimtelijk beter in zijn omgeving worden ingebed? in het functionele palet – kan het project geoptimaliseerd worden door er meer functies aan te verbinden? en in de tijd – kan de houdbaarheid van het project met het oog op (water)veiligheid en zoetwatervoorraad worden verbeterd?       Links: Zicht op de bestaande waterbekkens bij Andijk, met in het midden de dam die beide bekkens scheidt. Behoud van de openheid en weidsheid is belangrijk. Rechts: Met de aanleg van de klimaatbuffer ontstaat er de mogelijkheid om in een nieuwe vorm door te bouwen op de bestaande ruimtelijke kenmerken en kwaliteiten van het gebied. Zo levert het IJ-team een belangrijke bijdrage aan de samenhangende omgevingskwaliteit van het unieke landschap van dit bijzondere gebied. Het IJ-team heeft een meerwaarde naast de bestaande organen en instrumenten voor kwaliteitsborging, omdat het als enige de samenhangende gebiedskwaliteit agendeert en bevordert, en plannen en ontwikkelingen in een samenhangende context plaatst en daar aanbevelingen over geeft. Bovendien doet het IJ-team dit aan de voorkant, dat wil zeggen wanneer projecten of initiatieven net zijn opgestart of in de voorbereidende fase zijn. Uitgangspunt en referentiekader van het IJ-team vormt de Handreiking Omgevingskwaliteit, opgesteld door de BPIJ-werkgroep, die de 3 x 10 Gouden Regels bevat van Frits Palmboom over ruimtelijke kwaliteit, ecologische kwaliteit en erfgoedwaarden.       Links: Riviernatuur (zachthoutbos, rietoevers) nabij de monding van de IJssel, ter hoogte van de Kattenplaat. Rechts: In één van vier systeemschetsen – Polderdelta, doen de achteroevers van het Ketelmeer volwaardig mee in de kombergingscapaciteit van het systeem; binnen- en buitenwater staan op veel plekken in verbinding met elkaar. Doel van het IJ-team Het IJ-Team helpt de omgevingskwaliteit in en om het IJsselmeergebied vorm te geven door samen met projecteigenaren en/of betrokken partijen in een gebied het goede gesprek te voeren, een overzicht van alle ontwikkelingen en plannen op te halen en deze met elkaar te delen en te bespreken, om vervolgens een aantal aanbevelingen rond het versterken van de omgevingskwaliteit te formuleren. De aanbevelingen van het IJ-team leveren inzichten in de samenhang tussen concrete opgaven en de omgevingskwaliteit van het gehele gebied. Ze zijn bedoeld als zetje in de rug om projecten en initiatieven aan de voorkant meer samenhang en ruimtelijke kwaliteit mee te geven. Ze hebben geen formele status. De belangrijkste rol van het inspiratieteam is die van verbinder, met de samenhangende omgevingskwaliteit als ingang. Het IJ-team treedt niet in de plaats van de bestaande kwaliteitsadviseurs, maar werkt nauw met hen samen en is aanvullend, vanuit de overkoepelende IJsselmeerkwaliteit. Leren en ontwikkelen Het team werkt volgens een vaste methode. Elke casus begint met een bezoek van het IJ-team aan het gebied, Dan volgen er drie fysieke sessies met de omgeving. Zo inventariseert het IJ-team eerst alle ontwikkelingen in het gebied en legt zij adviezen en aanbevelingen met de onderbouwingen vast in een IJ-schrift. De afgeronde IJ-schriften worden gedeeld op de website van het Platform IJsselmeergebied. In het afgelopen jaar heeft het IJ-team gewerkt aan een aantal cases. De uitkomsten en aanbevelingen van elke case zijn vastgelegd in een IJ-schrift, een korte verslaglegging in woord en beeld: IJ-schrift 1 – Aanbevelingen voor de omgevingskwaliteit van de klimaatbuffer bij Andijk IJ-schrift 2 – Verkenning – samenhang in het Ketelmeer en aanbevelingen voor lopende projecten IJ-schrift 3 – Aanbevelingen voor de dijkzone van de Friese IJsselmeerkust.       Links: Oudemirdumer Klif met ondergelopen voorland. Rechts: Principedoorsnede van een zone met natuurlijk peil voor de bestaande dijk. Door deze goed te ontwerpen kan deze nog steeds bijdragen aan de komberging en de zoetwatervoorraad van het IJsselmeer. Samenstelling IJ-team Aan het IJ-team zijn de volgende mensen en organisaties verbonden: Koen Kaffener - water en natuur (Min IenW), Joline Snel - inhoudelijke en productionele ondersteuning (Min BZK), Bauke de Witte - water (RWS), Peter Timmer & Jeroen Zomer - cultureel erfgoed (RCE), Maaike Andela - landschap (prov. Friesland), Melanie Koning - landschap (prov. Flevoland), Mark Eker - landschap (prov. Noord Holland), Nanne Bouma - landschap (prov. Overijssel), Flos Fleischer - natuur (ROIJ), Jankees Salverda - waterbeheer (Waterschap AGV), Jan Wilbers - ontwerp (Wilbers Ontwerp), Pieter Schengenga - teamleider (H+N+S Landschapsarchitecten). https://youtu.be/iWDEKnIh_GM?si=QygsK0XmMErdv82J Maaike Andela van de Provincie Fryslân over het landschap van wereldklasse | Themavideo Platform IJsselmeergebied (youtube.com) Het IJ-team en de Platformdag Op 11 april 2024 is er tijdens de Platformdag speciale aandacht voor de omgevingskwaliteit van het IJsselmeergebied. Met het IJ-team heeft het Platform IJsselmeergebied een unieke mogelijkheid om de omgevingskwaliteit en integraliteit van ruimtelijke ontwikkelingen in het IJsselmeergebied te versterken. Op deze dag besteden we op een visuele en interactieve wijze aandacht aan de totstandkoming, filosofie, werkwijze en opgebrachte resultaten van het IJ-team in 2023.
 
 

Jandirk Hoekstra overleden

Jandirk Hoekstra, landschapsarchitect, is op 1 februari jl. plotseling overleden. Jandirk was vanaf begin 2022 de trekker van het IJ-team, werkend aan de ruimtelijke kwaliteit van het IJsselmeergebied. Dit team heeft onder zijn bezielende leiding, op zoek naar ruimtelijke kwaliteit en een ‘plan dat werkt’, een aantal ontwerpen en adviezen gerealiseerd voor projecten langs de IJsselmeerkust. Jandirk was een grote verbinder en inspirator in talloze projecten in Nederland en daarbuiten. Niemand wist beter dan hij dat het werken aan landschappelijke kwaliteit een gezamenlijke en culturele opgave is, die alleen door hecht teamwork tot een goed resultaat kan worden gebracht. We zullen hem enorm missen!
 
 

Coalitie zoekt programmamanager

De afgelopen 17 jaar heeft Flos Fleischer eerst Stichting Blauwe Hart en later Coalitie Blauwe Hart Natuurlijk met eigenzinnig enthousiasme geleid. Met het afzwaaien van Flos komt er een einde aan haar inspirerende leiderschap en mag iemand het stokje van haar overnemen. PROGRAMMAMANAGER (28 uur) Over Coalitie Blauwe Hart Natuurlijk De natuurorganisaties en de sportvissers vormen de ‘Coalitie Blauwe Hart Natuurlijk’. Samen maken we ons sterk voor het IJsselmeergebied, een superbelangrijk wetland in het midden van ons land. Wij streven naar een duurzaam gebruik van Het Blauwe Hart. Duurzaam betekent een gezond en vitaal zoetwatermeer waarvan we ook in de toekomst kunnen genieten. Gezond water met een goede vis- en vogelstand, vitale natuur, uniek cultureel erfgoed, eindeloze vergezichten en economische mogelijkheden. Wat ga je doen? Als programmamanager ben je leidend in de doelstelling ‘Samen maken we het IJsselmeergebied weer gezond’ en alle activiteiten die hieruit voortvloeien. Denk daarbij aan de ontwikkeling van diverse natuurprojecten in het IJsselmeergebied, zoals de Vismigratierivier in de Afsluitdijk. Je onderhoudt contacten met directeuren en beleidsmedewerkers van de samenwerkende organisaties voor draagvlak, visievorming en realisatie van de doelstellingen. En je stimuleert anderen binnen het samenwerkingsverband hieraan bij te dragen. Daarnaast onderhoud je actief het netwerk rond het IJsselmeergebied en vertegenwoordig je de samenwerking in diverse (externe) overleggen. Daar draag je de gezamenlijk geformuleerde standpunten uit. Je organiseert, waar nodig, bijeenkomsten zoals over de kwetsbaarheid van de Gouwzee en brengt belangrijke partijen bij elkaar om samen het gesprek te voeren en kennis en standpunten te delen. Je bent veel op pad, je werkplek is op kantoor in Heiloo waar je leiding geeft aan drie medewerkers. Wie ben jij? Je beschikt uiteraard over kennis (WO-niveau) van en ervaring met natuur, waterbeheer, visserij en recreatie, en ruimtelijke (planvormings-) processen. Je kunt uitstekend samenwerken, overtuigend communiceren en je bent een echte verbinder en netwerker. Je hebt oog voor de verschillende belangen binnen de diverse thema’s en de strategische ontwikkelingen daarin. Je bent resultaatgericht, initiatiefrijk en je voelt je als een vis in het water in een zeer dynamische omgeving. Wat bieden wij? We bieden je een informele werkomgeving met korte lijnen en een grote mate van autonomie, met veel ruimte voor eigen inbreng, nieuwe initiatieven en (persoonlijke) ontwikkeling. De functie is ingeschaald in functieschaal 8, conform de CAO Bos en Natuur, ondernemingsdeel De Landschappen. Het salaris bedraagt circa € 4.151,- tot € 5.642,- bij een fulltime dienstverband. Je komt in dienst bij Stichting Landschap Noord-Holland en de standplaats is Heiloo. Geïnteresseerd? Stuur dan jouw motivatie en cv uiterlijk 11 februari 2024 via deze link. Je komt op een pagina van Stichting Landschap Noord-Holland. Vragen? Neem dan contact op met Flos Fleischer, Programmamanager van Coalitie Blauwe Hart Natuurlijk, 06 20 70 00 49. Meer informatie over de coalitie vind je op deze site. Acquisitie n.a.v. deze advertentie wordt niet op prijs gesteld en er wordt derhalve niet op gereageerd.
 
 

Parel van het IJsselmeer: de Gouwzee

Verslag van een vruchtbare bijeenkomst De Gouwzee is een onderbelicht deel van het IJsselmeergebied, terwijl het gebied hoge natuurwaarden heeft (en een dubbele beschermingsstatus vanuit Natura 2000). Er komen veel nieuwe ontwikkelingen op het gebied af. Het is goed om in een vroeg stadium met alle betrokken partijen om tafel te zitten en te bespreken welke ontwikkelingen dat zijn en hoe we denken hier het beste mee om te kunnen gaan. Daarom faciliteerde de coalitie in september een bijeenkomst waar betrokken partijen met elkaar in gesprek gingen. Dit leverde een mooie oogst aan bruikbare ideeën op. De partijen zijn eensgezind op belangrijke uitgangspunten. Lees hier het verslag van de bijeenkomst.